„Dzieci są nadzieją, która rozkwita wciąż na nowo, projektem, który nieustanie się urzeczywistnia, przyszłością, która zostaje zawsze otwarta.”
Jan Paweł II
Historia Zespołu Placówek Szkolno- Wychowawczo – Rewalidacyjnego w Cudzynowicach sięga roku 1971, kiedy to otwarto w Kazimierzy Wielkiej Państwowy Zakład Wychowawczy ze szkołą specjalną dla chłopców. Zakład mieścił się wówczas w budynku Szkoły Podstawowej Nr 2
w Kazimierzy Wielkiej i początkowo obejmował opieką 40 chłopców. Był to pierwszy w powiecie i trzeci w województwie zakład o takim charakterze. Przyjmował on pod swoją opiekę wychowanków z całego województwa kieleckiego oraz z terenów mieszczących się poza województwem.
W 1984 roku Zakład zmienił nazwę na Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla uczniów z różnymi stopniami niepełnosprawności oraz ze sprzężeniami. W ciągu ostatnich szesnastu lat Placówka prężnie rozwinęła się, mieszcząc w swoim murach: Przedszkole Specjalne, Szkołę Podstawową Specjalną, Gimnazjum Specjalne, Zasadniczą Szkołę Specjalną, Szkołę Przysposabiającą do Pracy. Z uwagi na wzrastającą liczbę uczniów nastąpiła konieczność poszerzenia bazy lokalowej. Ośrodek został przeniesiony w 2008 roku do Cudzynowic.
W roku szkolnym 2012/2013 działalność SOSW została poszerzona o kolejne nowe formy zajęć z dziećmi niepełnosprawnymi, t.j. Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną oraz Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka. Placówka zmieniła wówczas nazwę na Zespół Placówek Szkolno-Wychowawczo-Rewalidacyjnych.
Aktualnie placówka kształci dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Jest to jedyna publiczna szkoła specjalna w powiecie kazimierskim. Placówka zapewnia dzieciom i młodzieży posiadającej orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego warunki niezbędne do wszechstronnego rozwoju na miarę ich indywidualnych możliwości. Kształceniem, opieką i wychowaniem objęte są dzieci od momentu wykrycia niepełnosprawności- pierwszych miesięcy życia, aż do ukończenia 24 lat.
Chlubą naszej placówki są zajęcia skierowane do najmłodszych w ramach Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka. Od listopada 2017 roku zespół specjalistów prowadzący zajęcia WWRD został mianowany przez MEN wiodącym ośrodkiem koordynacyjno – rehabilitacyjno – opiekuńczym powołany na terenie powiatu kazimierskiego przy Zespole Placówek Szkolno – Wychowawczo- Rewalidacyjnym w Cudzynowicach. Powierzone zadania wynikają z rządowego programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”.
Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowaną kadrę specjalistów: terapeutów wczesnej interwencji terapeutycznej, logopedów, psychologa, rehabilitantów. Organizowane są w formie indywidualnej we współpracy z rodzicami. W ramach zajęć wczesnego wspomagania podejmowane są kompleksowe i systematyczne działania mające na celu usprawnianie zaburzonych funkcji w zakresie sfery poznawczej, małej i dużej motoryki, mowy i języka, czynności samoobsługowych.
W Zespole funkcjonują dwa oddziały Przedszkola Specjalnego. Mała liczebność grup, bogaty wachlarz zajęć rewalidacyjnych i terapeutycznych zapewnia najmłodszym optymalne warunki rozwoju i odpowiednie przygotowanie do rozpoczęcia edukacji szkolnej.
Dzięki uczestnictwu w projekcie rządowym „Radosna Szkoła” oraz wsparciu finansowemu ze strony Starostwa Powiatowego w Kazimierzy Wielkiej zakupione zostały różnorodne pomoce dydaktyczne oraz wybudowany duży, nowoczesny, bezpiecznie urządzony plac zabaw zapewniający maluchom możliwość odpowiedniego rozwoju psychofizycznego, a przede wszystkim doskonałą zabawę.
Po ukończeniu Przedszkola najmłodsi mają możliwość kontynuacji nauki w Szkole Podstawowej, w Gimnazjum, w Szkole Przysposabiającej do Pracy, Szkole Branżowej I stopnia oraz Zasadniczej Szkole Zawodowej o profilach: kucharz, piekarz, cukiernik, murarz – tynkarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie. Edukacja w ZSZ kończy się państwowym egzaminem, dającym uprawnienia do wykonywania zawodu w całej Unii Europejskiej.
Począwszy od pierwszego etapu edukacyjnego dzieci nabywają umiejętności z zakresu samoobsługi, komunikacji, technik szkolnych. Poznają przyrodę, świat roślin poprzez aktywne uczestnictwo w hortiterapii. Dbają i pielęgnują przepiękny „Ogród Zmysłów” bogaty w różne rodzaje roślin, uczą się współdziałania w grupie, szacunku do pracy wykonywanej przez inne osoby.
Dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego w stopniu głębokim organizowane są grupowe zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze w oddziałach Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego mieszczącego się w ZPSWR oraz indywidualne zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze w domu rodzinnym. Zajęcia mają na celu wszechstronną stymulację rozwoju dzieci tak, aby mogły
w przyszłości w miarę swoich potrzeb i możliwości samodzielnie funkcjonować.
Placówka posiada bardzo dobrze wyposażoną bazę dydaktyczną: gabinet psychologa, gabinety logopedyczne, gabinet terapii EEG Biofeedback, salę rehabilitacji ruchowej, Salę Doświadczania Świata, salę Integracji Sensorycznej SI, salę terapii behawioralnej (Stosowanej Terapii Zachowania), sale lekcyjne z tablicami multimedialnymi, salę komputerową, salę gimnastyczną, gabinet pielęgniarki. Wychowankowie otoczeni są opieką medyczną , systematycznie konsultowani przez neurologa z Instytutu „Neuromedica” w Krakowie i psychiatrę dla dzieci i młodzieży z Kielc.
Priorytetem ZPSWR jest troska o wszechstronny rozwój uczniów poprzez prowadzenie szeroko rozumianych zajęć terapeutycznych. Wysoko wyspecjalizowana kadra systematycznie podnosi swoje kwalifikacje w ramach studiów podyplomowych, kursów, szkoleń i warsztatów.
W zespole prowadzone są zajęcia: logopedyczne, rewalidacyjne, psychologiczne, terapia Integracji Sensorycznej, terapia polisensoryczna – Sala Doświadczania Świata, EEG Biofeedback, terapia behawioralna, dogoterapia, hipoterapia, hortiterapia, gimnastyka korekcyjno- kompensacyjna.
Zajęcia prowadzone są różnorodnymi metodami tj. metodą M.Montessori, metodą ruchu rozwijającego W. Sherborne, metodą kinestezji edukacyjnej P. Dennissona czy też metodą Knilów.
Od 2012 r. placówka dysponuje nowocześnie wyposażonymi salami do rehabilitacji ruchowej, gdzie prowadzone są indywidualne i grupowe zajęcia terapeutyczne. Specjaliści z dziedziny rehabilitacji i fizjoterapii w swojej pracy wykorzystują metody: Kinesiology Taping, PNF, elementy metody Dobosiewicz, Sherborne, NDT –Bobath
W ZPSWR funkcjonuje Ośrodek (dawniej internat) który zapewnia całodobową opiekę. Jest 80 miejsc noclegowych w pokojach 2, 3, 4 osobowych. Czas spędzany przez uczniów w Ośrodku wypełniony jest różnymi formami zajęć. Dbając o wszechstronny rozwój wychowanków regularnie organizowane są zajęcia na basenie, boisku szkolnym. W okresie wiosenno- jesiennym wychowankowie korzystają z hipoterapii i hortiterapii w „Ogrodzie zmysłów”. Wieczory zaś to dla grupy darterów czas systematycznych ćwiczeń i udoskonalania techniki rzutów, co owocuje licznymi nagrodami i wyróżnieniami w środowisku sportowym. W roku 2015 opiekunowie Szkolnego Klubu Darta „Dar(t)ciuchy pozyskali od sponsorów środki na wyjazd młodzieży na obóz sportowo- wypoczynkowy nad morze do Mielna.
Ponadto placówka zapewnia bezpłatny dowóz uczniów do szkoły z miejsca zamieszkania własnymi środkami transportu – 3 busy dostosowane do przewozu osób na wózkach inwalidzkich, zakupionych w celu likwidacji barier transportowych przy współfinansowaniu ze środków własnych oraz PFRON w ramach programu „Wyrównywanie różnic między regionami II”.
Dzieci i młodzież mają możliwość udziału w różnych formach zajęć rozwijających ich zainteresowania i zdolności tj. Szkolny Klub Europejski „Zeus”, przybliżający informację na temat państw wchodzących w skład Unii Europejskiej.
Z kolei Uczniowski Klub Sportowy „Rakieta”- w ramach swojej długoletniej działalności UKS poszczycić się może organizacją ogromnej ilości różnorodnych form zajęć sportowych, takich jak: zajęcia na basenie, szkolne turnieje warcabowe, „piątki piłkarskie”, unihokej, badminton czy tenis stołowy. Uczestnicy sportowych rywalizacji mogą poszczycić się zajmowaniem wysokich miejsc na podium. Placówka reprezentowana była m.in. na Mistrzostwach Polski w warcabach w Miłakowie, Mistrzostwach województwa świętokrzyskiego w pływaniu w Starachowicach, Mistrzostwach Polski w pływaniu w Lublinie, Ciechanowie, w biegach przełajowych w Baryczy, w piłce nożnej w Jędrzejowie, w Wojewódzkim Mitingu w biegach w Kielcach, w Maratonach pływackich w Kazimierzy Wielkiej. W ramach działalności UKS Rakieta zrealizowany został projekt „Świętokrzyska Akademia Sportu”.
Oprócz tradycyjnych dyscyplin sportowych przy naszej placówce prężnie działa Szkolny Klub Darta „Dar(t)ciuchy” – który na dzień dzisiejszy wspierany jest przez Polskie Stowarzyszenie Darta Klasycznego w Krakowie, Polonię Wysp Brytyjskich oraz innych darterów z całej Polski.
Uczniowie rozwijają swoje umiejętności w Kole teatralno- tanecznym, gdzie w miłej
i przyjaznej atmosferze pokonują nieśmiałość i lęk przed wystąpieniami publicznymi.
Corocznie młodzi artyści biorą udział w wielu imprezach organizowanych przez inne placówki min. w Przeglądzie Twórczości Artystycznej w Jędrzejowie, w Wojewódzkim Festiwalu w Pińczowie, uczestniczą w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy. Ponadto uczestniczą w pikniku „Zaczarowany Zakątek” w Krakowie organizowany z okazji Światowego Dnia Osób z Zespołem Downa, czy Ogólnopolskim Tygodniu Kariery.
ZPSWR w latach 2014-2015 wziął udział w Rządowym programie w latach „Bezpieczna i przyjazna szkoła” i otrzymał certyfikat „ Chronimy dzieci”, gdyż jako priorytet stawiamy bezpieczeństwo i profilaktykę wśród dzieci i młodzieży.
Mając na celu usprawnianie ogólnego funkcjonowania wychowanków Zespołu, poprawienie poziomu ich kondycji fizycznej jak i psychicznej organizowane są turnusy rehabilitacyjne i zielone szkoły do Jarosławca, Zakopanego czy Lucienia.
Szkoła spełnia niezbędne wymagania służące bezpiecznemu funkcjonowaniu placówki.
W ramach uzyskiwanych środków ze Starostwa Powiatowego oraz projektów unijnych systematycznie dokonywane są prace remontowe i naprawcze.
Budynek i teren szkoły z roku na rok modernizowany jest i dostosowywany do potrzeb wychowanków. W roku 2013 placówka uczestniczyła w rządowym programie „Radosna Szkoła” pod patronatem MEN, który zakładał dofinansowywanie miejsc zabaw w szkole oraz szkolne place zabaw. Dzięki wsparciu finansowemu Starostwa w Kazimierzy Wielkiej i dotacji unijnej w ramach projektu „Plac zabaw” i „ Miejsce zabaw” uczniowie mają do dyspozycji bezpieczny, nowoczesny, duży plac zabaw, jak również przyjazne, kolorowe miejsca do zabaw w szkole.
W 2014 roku przeprowadzono termomodernizację budynku szkoły wraz z dachem, w latach 2015/2016 stworzono „Ogród Zmysłów”
Wychowankowie placówki aktywnie uczestniczą w wielu projektach unijnych, m.in.:
– „Gotowi na wyzwania” mającym na celu podniesienie jakości i atrakcyjności edukacyjnej szkoły zawodowej, kontaktu z doradcą zawodowym, wyjazdami na targi pracy. Uczniowie mieli możliwość uczestnictwa w następujących zajęciach dodatkowych przewidzianych w ramach projektu: multimedialny j. angielski, wirtualny dom – projektowanie i budowanie, zajęcia z piekarnictwa, cukiernictwa i małej gastronomii, nowoczesna kuchnia – warsztaty.
-„Lepsza przyszłość” realizowanym przy współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, zapewniającym wsparcie dla uczniów w postaci kursu „Kucharz małej gastronomii z organizacją przyjęć okolicznościowych”, szkoleń i turnusu rehabilitacyjnego w Zakopanem.
– realizacja kursu „Bukieciarz – florysta” wraz z elementami aranżacji ogrodu, aktywizacji społecznej
i zdrowotnej.
Aktualnie ZPSWR pozyskał kolejne środki w ramach projektu o nazwie „Po ROZ-UM do szkoły”, którego celem jest podniesienie jakości kształcenia i funkcjonowania szkoły, uczniów i nauczycieli Gimnazjum Specjalnego. W ramach projektu uczniowie uczestniczą w zajęciach dydaktyczno- wyrównawczych z języka angielskiego, matematyki, informatyki oraz nauk przyrodniczych. Korzystają z grupowych zajęć kinezyterapii, doradztwa zawodowego, funkcjonowania w środowisku oraz indywidualnych zajęć logopedycznych. Ponadto w placówce została uruchomiona nowa terapia- terapia Warnkego, powstała siłownia zewnętrzna i mobilna pracownia komputerowa.
W najbliższym czasie w ośrodku planowane jest otworzenie nowego rodzaju terapii, których podstawę stanowią niedawno odkryte obok naszej placówki w Cudzynowicach złoża wód termalnych- hydroterapii. Wodolecznictwo to jedną z najstarszych metod leczenia przeznaczone dla osób z różnymi problemami zdrowotnymi, szczególnie zalecane osobom niepełnosprawnym.
Zespół Placówek Szkolno-Wychowawczo-Rewalidacyjnych w Cudzynowicach cieszy się zaufaniem rodziców i renomą w środowisku. Przez lata swojej działalności wypracował wysokie standardy nauczania i opieki dla najbardziej potrzebujących pomocy dzieci, młodzieży i ich rodzin. Bo, jak mówił poeta Julian Tuwim, a sentencja ta jest skrupulatnie realizowana przez dyrekcję szkoły, nauczycieli i wychowawców:
„ Dwa są szczęścia na świecie:
jedno małe — być szczęśliwym,
drugie wielkie — uszczęśliwiać innych”